درب رادیاتور در عین حالی که یک درب ظاهرا ساده است، وظایف و مسئولیت‌های بسیار مهم و جالبی بر عهده دارد. با توجه به اینکه مشکلات خودروها بسیار متفاوت است و از گاز خوردن خودرو و بالارفتن دور موتور شروع می شود و به مشکلات بسیار پیچیده‌تری می رسد، حتما لازم است که به طور مدام از خودرو مراقبت شود و به آن توجه شود. برای مثال توجه به این نکته که نگهداری از خودرو در فصل گرم و سرد با هم فرق دارد، باید بدانید که بی توجهی به این موضوع می تواند عواقب جدی داشته باشد.
نکاتی خواندنی در مورد خرید طرح انواع ترافیک ۹۸
در مورد درب رادیاتور باید بگوییم که این درب تنها عضو سیستم خنک‌ساز پیشرانه است که قابلیت جداسازی و حرکت دارد. همین قابلیت است که آب‌بندی صحیح این سیستم را لازم و ضروری می‌سازد، زیرا عدم آب‌بندی صحیح آن در حین بسته‌بودن یا ایراد در عملکرد آن، خسارت‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت. رادیاتور یکی از مهمترین اجزاء سیستم خنک‌کننده ماشین است که موتور را با تبادل حرارت با هوای جریان یافته پیرامون خود خنک می‌کند. البته دمای هوای جریان یافته، حجم هوای در حال جریان بر روی پره‌های رادیاتور و میزان بزرگی و شکل طراحی رادیاتور در این انتقال حرارت موثر است.
توجه داشته باشید که همیشه باید آب رادیاتور را به حد مجازی که روی بدنه مخزن حک شده است، برسانید. بنابراین تنها در زمانی که موتور سرد است، درب رادیاتور را باز کنید و اندازه آب درون آن را بررسی کنید.
اهمیت درب رادیاتور در چیست؟
روی درب رادیاتور اطلاعاتی حک شده است. یکی از این اطلاعات مربوط به بالاترین فشاری است که این درب می تواند تحمل کند. در صورتی که فشار داخل رادیاتور به بیشتر از حد معمول آن برسد، سوپاپ زیر درب عمل کرده و آبی را که درون سیستم رادیاتور قرار دارد، به بیرون منتقل می‌کند. غالب سیستم‌های خنک‌ساز پیشرانه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فشار اضافی و غیراستاندارد این سیستم را خنثی و کنترل می‌کنند.
چرا شدت فشار سیستم‌های خنک‌ساز پیشرانه افزایش پیدا می‌کند؟
اساسا علت افزایش فشار سیستم‌های خنک‌ساز پیشرانه این است که یا ضد‌یخ در این سیستم استفاده نشده است یا اینکه سیستم خنک‌ساز موتور به درستی عمل نمی‌کند. در هر دو صورت آب داخل رادیاتور جوش می‌آید و فشار مضاعفی ایجاد می‌کند که معمولا به درب رادیاتور فشار می‌آورد تا خارج شود. به همین دلیل است که در این مواقع با باز کردن درب رادیاتور آب داغ با شدت بسیار زیادی پرش می‌کند که بسیار خطرناک است. همچنین باید این نکته را نیز یادآوری کنیم که ایراد در واشر سرسیلندر و نفوذ کمپرس موتور به این بخش هم در افزایش فشار سیستم‌های خنک‌ساز پیشرانه موثر است. در هر صورت این درب رادیاتور است که فشار را تحمل می‌کند؛ به طوری که سوپاپ زیر درب رادیاتور عمل کرده و فشار هوای زیاد درون موتور را به بیرون منتقل می‌کند. گرچه اگر این افزایش فشار ناشی از خرابی سرسیلندر باشد، فشار ایجاد شده هرگز به طور کامل تخلیه نمی‌شود و همین باعث می‌شود که در هنگام باز کردن درب رادیاتور در زمانی که موتور سرد است، صدای خروج هوا شنیده می‌شود.
همچنین زمانی که آب در حین چرخش در موتور، فشار غیر استانداردی را تجربه می‌کند، عبور از سوپاپ درب رادیاتور و رفتن به مخزن انبساط، مانع از نفوذ این فشار به سیستم می‌شود. این اضافه حجم آب می‌تواند دوباره در زمان سرد شدن، توسط سیستم به درون رادیاتور مکش شود به شرطی که ساختار کلی سیستم و خصوصا منبع انبساط کاملا سالم باشد و درست کار کند. احتمالا با این توضیحات به خوبی به اهمیت درب رادیاتور و کارکرد سوپاپ پی برده‌اید. حتما در هنگام خرید خودرو دست دوم به سلامت رادیاتور و درب آن نیز توجه کنید.
ساختار درب رادیاتور
درب رادیاتور مهمترین قطعه در سیستم خنک‌کننده موتور است. این بخش مهم از سیستم خنک‌کننده موتور متشکل از دو سوپاپ است که در ادامه درباره هر کدام شرح می‌دهیم:
- سوپاپ فشار
سوپاپ فشار مانع از خروج فشار و تبخیر آب می شود؛ به همین دلیل آب در دمای 140 درجه سانتیگراد به جوش می‌آید.
- سوپاپ خلع
سوپاپ خلع از جمع شدن شیلنگ‌های آب ممانعت می‌کند. در حالت کلی با روشن شدن موتور، همه شیلنگ‌ها در اثر حرارت ناشی از کارکرد موتور منبسط می‌شوند و باد می‌کنند. با خاموش شدن موتور شیلنگ‌ها سرد و منقبض می‌شوند. سوپاپ خلع در این موقع عمل می‌کند و خلع ایجاد شده داخل سیستم را خارج می‌کند و به درون قمقمه آب برمی‌گرداند تا از جمع شدن شیلنگ‌ها جلوگیری کند.
این نکات را در مورد درب رادیاتور جدی بگیرید
- حتما ماهی یک بار آب رادیاتور و درب رادیاتور را بررسی و چک کنید
- هرگز در زمان گرم بودن موتور، درب رادیاتور را باز نکنید
- اگر درب رادیاتور خراب است، حتما سریعا آن را تعمیر کنید، زیرا در غیر این صورت واشر سرسیلندر سوخته می‌شود.
نحوه چک‌کردن آب رادیاتور
برای چک کردن آب رادیاتور خودرو هرگز هنگام گرم بودن موتور این کار را انجام ندهید؛ زیرا هم احتمال اینکه آب داغ به بیرون جهش سریع داشته باشد، بسیار زیاد است و هم اینکه در هواگیری مجدد آن اشکال ایجاد می‌شود. البته لازم به ذکر است که در برخی خودروها این امکان وجود دارد که وضعیت آب درون بخش خنک‌کاری پیشرانه را با نگاه به ظرف انبساط بررسی و کنترل کرد. با این حال حتی اگر از عملکرد صحیح پیشرانه خودرو مطمئن هستید، باید به طور مداوم و منظم آب و روغن موتور را چک کنید.
دلایل کم شدن آب رادیاتور
علل کم شدن آب رادیاتور می‌تواند خیلی ساده یا خیلی پیچیده باشد؛ این علل را با هم بررسی می‌کنیم.
- نشتی اتصالات
- از کار افتادن فن
- خرابی درب رادیاتور
- سوراخ بودن رادیاتور
- ورود آب به داخل سیلندر
- خروج آب از سر سیلندر به دلیل سوختن واشر سرسیلندر
- گیر کردن ترموستات
- نشتی بخاری ماشین
- خرابی واتر پمپ
- هواگیری نکردن رادیاتور
رابطه درب رادیاتور با سوختن واشر سرسیلندر
بررسی درب رادیاتور و دهانه آن راهی سریع و مطمئن برای تشخیص مشکل واشر سرسیلندر است. با سوختن واشر سرسیلندر درب رادیاتور چرب می‌شود، برفک می‌زند و آب درون رادیاتور قهوه‌ای می‌شود، زیرا دود و گاز‌های متراکم سیلندر به درون آب نفوذ می‌کند. همین جا یادآور می‌شویم که در رادیاتور هرگز آب معمولی نریزید؛ 75 درصد آب بدون املاح (آب مقطر) و 25 درصد ضد یخ، مناسب‌ترین ترکیب برای رادیاتور است.